درس دهــــــــــــم                     

فعالیت1-صفحه57:

-اصرارامام علی(ع) برعمل به قآن وسنت پیامبر واجرای کامل عدالت اسلامی.

-فتنه جویی سه گروه ثروت اندوزان(ناکثین) . ریاست طلبان(قاسطین) و ساده اندیشان(مارقین یا خوارج)

درس یازدهم                        

• .2یکی از علل مهم نابودی ابومسلم خراسانی و خاندان برمکیان از سوی خلفای عباسی (منصور و هارون) با وجود خدمتیکه اینان به عباسیان کردند:

الف) ترس از نفوذ و قدرت روز افزون آنها بود. خلفا وجود چنین افراد قدرتمندی را خطری برایحکومت و قدرت خود تصور میکردند.
 ب) رقبا و دشمنان ابومسلم و برمکیان در دربار عباسیان نیز مرتب علیه آنها مشغولتوطئه و دسیسه بودند.


• .3ایران، عربستان، شام، فلسطین، مصر، لیبی و الجزایر• 3-مرکز خلافت: بغداد.

4-
 الف) شباهتها:

1-هر دو حکومت، از طریق نامشروع به قدرت رسیدند؛

2- معاویه با نیرنگ، زور شمشیرو خریدن افراد با نفوذ، خلیفه شد؛ عباسیان نیز با فریب و طرح دروغین شعار حکومت آل محمد قدرت را به دست گرفتند.
3-امویان و عباسیان هر دو خلافت را در خاندان خود موروثی کردند.

4-آنها در خشونت و ظلم نسبت به مخالفان به خصوصشیعیان و اهل بیتعلیهمالسلام دست کمی از یکدیگر نداشتند.

5-هر دوی آنها نسبت به اجرای اصول و ارزشهای اسلامیبی توجه و یا کم توجه بودند.

 
• ب) تفاوت ها:

عباسیان سیاست قوم گرایی امویان و برتری دادن اعراب نسبت به ایرانیان را ادامه ندادند، از این رو، در دوران خلافتآنان مقام و موقعیت سیاسی واجتماعی   ایرانیان مسلمانان ارتقا یافت و موفق شدند به مناصب بالای حکومتی مثل وزارت،حکومت ولایات و فرماندهی سپاه دست یابند.


درس 12                        

1-خیر؛ زیرا برخی از این سلسلهها مانند طاهریان و سامانیان با فرمان و یا با تأیید خلیفة عباسی به قدرت رسیدند و خود راوفادار و مطیع خلافت نشان میدادند. با این حال، در ادارة قلمرو خود استقلال کامل داشتند و مانع دخالت خلیفه و عواملآن در درون قلمرو خود میشدند؛ اما حکومتهای صفاریان، علویان، آلبویه و آلزیار (زیاریان) بدون اجازه و تأییدخلیفه حکومت و قدرت را به دست گرفتند.
 روابط این حکومتها اغلب با خلافت عباسی خصمانه بود. یعقوب لیث صفاری بهعراق لشکرکشی کرد و قصد داشت بغداد مرکز خلافت را تصرف کند، اما موفق به این کار نشد علویان پیرو مذهب شیعهبودند و خلافت عباسی را غاصب میشمردند و از آن اطاعت نمیکردند. آل بویه دیگر سلسلة ایرانی موفق شد بغداد راتصرف کند و خلفای عباسی را حدود یک قرن تحت تسلط سیاسی خود درآورد.


3-این متن به روشنی بیانگر بی اعتمادی و دشمنی است که یعقوب لیث صفاری با خلافت عباسی داشت و از این رو به جنگ
سپاه خلیفه رفت، اما توفیقی نصیب او نشد.
• .7دانشآموزان را راهنمایی کنید که برای اجرای این فعالیت، متن درس، نقشهها و نمودار خط زمان را به دقت مرور
نمایند. 


درس13                                  



1-زیرا سلجوقیان 

الف)موفق شدند بر سرزمینهای وسیعی که شامل بخش عمدة فلات ایران و مناطق همجوار آن از مرزهای چینتا دریای مدیترانه میشد، مسلط شوند.

ب) حکومتی نیرومند را به وجود آورند.

ج) در دوران سلجوقیان تشکیلات و نظام دیوانیمنظم و گسترده ای در ایران شکل گرفت.
د)  قدرت و ثبات سیاسی، کشاورزی و بازرگانی رونق خوبی گرفت؛
ه) شهرنشینی گسترش یافت و شهرهای بزرگ و آبادی پا به عرصه نهادند؛  و) معماری، صنایع دستی و بسیاری از رشتههای هنرشکوفا شدند.


• 3سلجوقیان با شکست امپراتوری روم شرقی در جنگ ملازگرد، بر بخش وسیعی از آسیای صغیر (ترکیة امروزی و سوریه)مسلط شدند؛ 
به دلیل تسلط سیاسیطولانی سلجوقیان بر منطقة آسیای صغیر، آثار و بناهای زیادی از آن دوره بر جا مانده است.

5- علل اقتصادی: گسترش فقر، گرسنگی،بیماری های خطرناک و قحطی در اروپا ، و افزایش رفاه و رونق اقتصادی وتجاری درقلمرو اسلامی

علل سیاسی: حاکمیت مطلق کلیسا بر جوامع اروپایی ودیدگاه منفی آنان نسبت به اسلام- پیشرفت نظامی سلجوقیان در اروپا ونگرانی اروپاییان از این مسئله- ضعف وفروپاشی امپراتور روم شرقی- توسعه طلبی و زیاده خواهی تجاری شهرهای ایتالیا

 

درس 15                           


1-خیر؛ زیرا مغولان به رهبری چنگیز متحد شده و قدرت زیادی به دست آورده بودند. آنها پس از فتح چین و ترکستانثروت بسیاری کسب کردند و در پی آن بودند که به دیگر سرزمینهای آباد و ثروتمند نیز هجوم آورند. قتلاعضای کاروانتجاری مغول توسط حکومت خوارزمشاهیان به چنگیز خان بهانة مناسبی داد که به ایران حمله کند 

2-
الف- علتهای مربوط به مبدأ(مغولستان و مغولان:) افزایش جمعیت قبایل مغول؛ قدرتمندی قبایل متحد پس از اتحاد؛
روحیة جنگجویی و خشونت مغولان؛ داشتن رهبری مصمم و با ارادة آهنین مانند چنگیز خان؛ انگیزة نیرومند مغولان برای
فتح سرزمینهای دیگر پس از موفقیت در فتح چین
ب – علت های مربوط به مقصد (ایران و خوارزمشاهیان:) ضعف حکومت خوارزمشاهیان و تسلط نداشتن بر فرمانروایان
محلی؛ دشمنی و ستیز با خلافت عباسی؛ سیاست جنگی نادرست سلطان محمد خوارزمشاه.